赫勒尔特瓦

乔治亚国王吉奥尔基四世之赫勒尔特瓦皇家特许状（1222年）。保存于第比利斯的格鲁吉亚国家档案馆

赫勒尔特瓦（格鲁吉亚语：ხელრთვა Khelrtva）是最初格鲁吉亚君主、皇后、东正教牧首、皇室和贵族使用的格鲁吉亚书法花押，印章或签名。“赫勒尔特瓦”词的字面意思是“用手装饰，点缀或美化”。 每个格鲁吉亚君主都有自己的赫勒尔特瓦。它被称为“sauplo kheli”，字面意思是“贵族的手”。赫勒尔特瓦的传统在格鲁吉亚仍在使用中。

参考资料

• ჯიმშერ რეხვიაშვილი ხელრთვა - ისტორიისა და ხელნაწერის მშვენება （页面存档备份，存于互联网档案馆） 自由欧洲电台／自由电台
• ოთხი რესტავრირებული ეტრატი "განადგურებას გადარჩენილი საბუთები საცავში ბრუნდება" თამარ კიკნაველიძე, 24 საათი